Στόχος του προγράμματος είναι να διερευνήσει την έννοια του χρέους στο βυζαντινό και μεταβυζαντινό δίκαιο υπό τη βασική του διάκριση ανάμεσα σε δημόσιο και ιδιωτικό, η οποία εκπορεύεται την αντίστοιχη, παλαιότερη, διττή τοπική της μελέτης του δικαίου από τους Ρωμαίους (ius publicum – ius privatum). Συναντά δε μία ιδιαίτερη πτυχή της σύγχρονης έρευνας των βυζαντινών σπουδών, εκείνη της μελέτης της βυζαντινής οικονομίας. Ο όρος «χρέος» προτιμήθηκε έναντι πιο τεχνικών όρων όπως εκείνοι της οφειλής ή της ενοχής, προκειμένου να αναδειχθούν όχι μόνον οι στενά νομικές διαστάσεις της οικονομικής υποχρέωσης αλλά και οι ιδεολογικές προεκτάσεις αυτής. Διάφορα πεδία συνθέτουν το σύντομο αυτό ταξίδι, το οποίο περνά από το δημοσιονομικό δίκαιο, τη διάδραση χρέους και διπλωματίας, τις ιδιωτικές συναλλαγές απλών ατόμων ή επαγγελματιών εμπόρων, τη μοναστική περιουσία κλπ. και εκτείνεται χρονικά από τους μέσους βυζαντινούς χρόνους έως τον δέκατο όγδοο αιώνα.

Ολοκληρώνοντας το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα, οι συμμετέχουσες/συμμετέχοντες θα μπορούν να χειριστούν βασικές γενικές γνώσεις που σχετίζονται με ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής που τους επιτρέπουν να αντιλαμβάνονται τις διαδικασίες εφαρμογής βασικών καθηκόντων και οδηγιών. Επιπλέον, θα έχουν αποκτήσει βασικές γενικές γνώσεις που θα τους επιτρέπουν να κατανοούν τη σχέση της θεωρητικής γνώσης και πληροφορίας με το πεδίο του βυζαντινού και μεταβυζαντινού δικαίου. Επίσης, θα είναι σε θέση να επιτελέσουν υπό περιορισμένη επίβλεψη ή/και με κάποια αυτονομία σε δομημένο πλαίσιο ερευνητική εργασία στο συγκεκριμένο πεδίο των οικονομικών θεσμών του βυζαντινού και μεταβυζαντινού δικαίου και της δικαιικής ρύθμισης αυτών.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε πτυχιούχες/ους ΑΕΙ. Η ομάδα στόχος είναι οι πτυχιούχες/οι Νομικής και των λοιπών κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών (Ιστορίας, Αρχαιολογίας, Φιλολογίας, Πολ. Επιστήμης, Θεολογίας κλπ.), χωρίς βέβαια να αποκλείεται η συμμετοχή και πτυχιούχων άλλων Τμημάτων ή Σχολών. Είναι επιθυμητή μία στοιχειώδης γνώση στοιχείων της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ιστορίας, προκειμένου ο συμμετέχων να είναι σε θέση να κατανοήσει και να παρακολουθήσει τα μαθήματα.

Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλουν πτυχιούχες/οι ΑΕΙ. Προτεραιότητα θα δοθεί στις αιτήσεις των πτυχιούχων Νομικής και Τμημάτων των λοιπών κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών (Ιστορίας, Αρχαιολογίας, Φιλολογίας, Πολ. Επιστήμης, Θεολογίας κλπ.).

Προαπαιτούμενες γνώσεις

►Πρόσβαση στο Διαδίκτυο

► Κατοχή προσωπικού e-mail

► Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών

Κριτήρια επιλογής των υποψηφίων:

Βαθμός πτυχίου

Συνάφεια/συγγένεια με το γνωστικό αντικείμενο

Προσωπικό ενδιαφέρον- στοιχειώδης γνώση στοιχείων της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ιστορίας (συνοδευτική επιστολή)

Το πρόγραμμα διεξάγεται με τη μορφή δίωρων σεμιναριακών μαθημάτων τα οποία θα παραδίδονται στο εμβληματικό κτίριο «Μέλισσα», όπου στεγάζεται το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών. Για τους συμμετέχοντες οι οποίοι κατοικούν εκτός νομού Θεσσαλονίκης έχει προβλεφθεί η δυνατότητα παρακολούθησης του προγράμματος μέσω σύγχρονης εξ αποστάσεως διδασκαλίας, με τη χρήση της πλατφόρμας Zoom. Απαραίτητη προϋπόθεση στην περίπτωση αυτή είναι η κατοχή πλήρους οπτικοακουστικού εξοπλισμού σε λειτουργία (κάμερα και μικρόφωνο). Όριο δικαιολογημένων απουσιών: 3.

Το πρόγραμμα αποτελείται από τις εξής ένδεκα διδακτικές ενότητες (σεμιναριακά μαθήματα):

16/11/’22
Πολύμνια ΚΑΤΣΩΝΗ
Το χρέος στη βυζαντινή κοινωνία. Είδη και οπτικές
30/11
Πολύμνια ΚΑΤΣΩΝΗ
Μορφές «δημοσίου» χρέους στην ύστερη βυζαντινή περίοδο
14/12
Κωστής ΣΜΥΡΛΗΣ
Το σύστημα εκμίσθωσης φόρων στο Βυζάντιο
11/1/’23
Κωνσταντίνος ΒΛΑΧΟΣ
Χρέος και ομηρεία στο Βυζάντιο
25/1
Γιώργος ΛΕΒΕΝΙΩΤΗΣ
O Mιχαήλ Ψελλός ως κοινωνικός και οικονομικός πάτρωνας στη βορειοδυτική Μικρά Ασία (11ος αι.)
8/2
Ελευθερία ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ
Πτωχευμένοι έμποροι στην Κωνσταντινούπολη του 14ου αιώνα
22/2
Δάφνη ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ
Διαγραφή χρεών: επιβιώσεις μίας αρχέγονης πρακτικής στο Βυζάντιο
8/3
Φωκίων ΚΟΤΖΑΓΕΩΡΓΗΣ
Πίστωση και χρέος στο οθωμανικό δίκαιο
22/3
Σοφία ΤΖΩΡΤΖΑΚΑΚΗ-ΤΖΑΡΙΔΗ
Το νομικό καθεστώς της Αγιορειτικής ακίνητης περιουσίας επί Τουρκοκρατίας
5/4
Κωνσταντίνος ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Κρατικές απαλλοτριώσεις της κινητής και ακίνητης εκκλησιαστικής περιουσίας κατά τη μεσοβυζαντινή και υστεροβυζαντινή περίοδο για την κάλυψη δημόσιων δαπανών
26/4
Σοφία ΛΑΙΟΥ
Πιστωτικές συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών τον 18ο αιώνα

Στις συμμετέχουσες/στους συμμετέχοντες παρέχονται:

1. Υλικό παρουσιάσεων

2. Βιβλιογραφία, γενική και ειδική

Υποχρεώσεις εκπαιδευόμενων/Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχουσες/συμμετέχοντες θα πρέπει:

Α) να έχουν παρακολουθήσει το σύνολο των διδακτικών ενοτήτων. Οι απουσίες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 10 % των προβλεπόμενων ωρών εκπαίδευσης.

Β) να έχουν συμμετάσχει στον διαρκή έλεγχο ο οποίος συνίσταται στην επιστροφή στον Επιστημονικό Υπεύθυνο συμπληρωμένου του εντύπου ερωτήσεων που συνοδεύει κάθε διδακτική ενότητα.

Γ) να έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων μέχρι την 16.11.2022

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απονέμεται στις/στους συμμετέχουσες/συμμετέχοντες Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης, το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ και υπογράφεται από τον Πρόεδρο του ΚΕΔΙΒΙΜ και την/τον Επιστημονική/ό Υπεύθυνη/ο του Προγράμματος.

Στις/στους συμμετέχουσες/συμμετέχοντες που παρακολούθησαν αλλά δεν ολοκλήρωσαν το σύνολο του προγράμματος, μπορεί να παρέχεται Βεβαίωση Παρακολούθησης.

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενες/οι μπορούν να επικοινωνούν με τον Επιστημονικό Υπεύθυνο του προγράμματος στα κάτωθι στοιχεία επικοινωνίας: konvlachos@law.auth.gr