Τα σεμινάρια στην ενότητα «Συγγραφή» των 10 Συναντήσεων στοχεύουν στην απελευθέρωση των δημιουργικών ικανοτήτων, στην ανάπτυξη των  αναγνωστικών δεξιοτήτων στη λογοτεχνία και στην κατάκτηση του « λογοτεχνικού γραμματισμού», δηλαδή στη μύηση και  εξοικείωση  με τη «γραμματική» της λογοτεχνικής γλώσσας, όπου συνυπάρχουν : ποιητικός λόγος (Στιχουργική, Μετρική, ισομετρία, κανόνες ρυθμού και μελωδίας) και πεζός λόγος (αφήγημα, πλοκή, αφηγητής, σκηνή, διάλογος, αποδέκτης, μοτίβα, χαρακτήρες, περιγραφή και αφήγηση).

Καταληκτικά, τα σεμινάρια   στην ενότητα «Συγγραφή» μέσω της εκμάθησης των βασικών  αρχών και κανόνων της λογοτεχνικής γραφής που την διέπουν και την ορίζουν, στοχεύουν και στην κατάκτηση συγγραφικών λογοτεχνικών δεξιοτήτων.

Στα σεμινάρια της ενότητας «Δημιουργική Γραφή στην Εκπαίδευση» επιδιώκεται η εξοικείωση των εκπαιδευτικών με το πεδίο των εφαρμογών της Δημιουργικής Γραφής στην Εκπαίδευση. Επιπρόσθετα, ανιχνεύεται και αναδεικνύεται η σχέση της Δημιουργικής Γραφής με το πεδίο της  διδακτικής   προσέγγισης της λογοτεχνίας και επαναδιατυπώνεται η στοχοθεσία της διδασκαλίας της λογοτεχνίας ως μια ευκαιρία προσέγγισης της τέχνης της λογοτεχνίας, όπως γίνεται και με τις υπόλοιπες τέχνες στην Εκπαίδευση πχ, μουσική, ζωγραφική, χορός.
Αναγκαιότητα προγράμματος

Η Δημιουργική Γραφή συνδέεται πρωταρχικά με την προσωπική εξέλιξη του ατόμου, με την ανάπτυξη της δημιουργικότητάς του  και με  την απελευθέρωση της φαντασίας του. Συνδέεται επίσης  με τη δημιουργική ανάγνωση και κατανόηση της λογοτεχνίας, καθώς και με την κατάκτηση λογοτεχνικών συγγραφικών δεξιοτήτων. Επίσης απομυθοποιεί την άποψη των ρομαντικών του 19oυ αιώνα, ότι η λογοτεχνία είναι μια τέχνη για λίγους και  συντάσσεται με την άποψη των σουρεαλιστών που διακήρυξαν  ότι η γραφή λογοτεχνίας είναι υπόθεση όλων.

Επιπρόσθετα, η δημιουργική γραφή ως διδακτέο γνωστικό αντικείμενο έχει ενταχθεί στα νέα Αναλυτικά Προγράμματα (ουσιαστικά το 2017 και το 2021 )σε συνδυασμό με νέες προτάσεις διδασκαλίας της λογοτεχνίας.

Τα σεμινάρια ενισχύουν την κατανόηση και την διδακτική προσέγγιση του ποιητικού και πεζού λόγου και υποστηρίζουν τον      εκπαιδευτικό απέναντι στην ασάφεια και αοριστία  των ξενότροπων  όρων , όπως πχ recit commentaire (Ερμηνευτικό Σχόλιο),  debat interpretatif (Ερμηνευτικός Διάλογος) με ουσιαστική θεωρητική τεκμηρίωση και πρακτική εφαρμογή.
Μαθησιακά αποτελέσματα

• Α. Συγγραφή (10 Συναντήσεις)
  Ολοκληρώνοντας την πρώτη ενότητα του Προγράμματος με τίτλο «Συγγραφή», οι επιμορφούμενοι/ες  θα έχουν εξοικειωθεί με την τέχνη της λογοτεχνίας. Θα είναι πλέον έμπειροι/ες αναγνώστες/τριες, λογοτεχνίας, που θα διαβάζουν, θα απολαμβάνουν  τα λογοτεχνικά έργα και θα κατανοούν τον τρόπο σύνθεσης και κατασκευής, όπως ακριβώς οι αναγνώστες του ύστατου σταδίου  της αναγνωστικής εξέλιξης (Lecteur litteraire).   Θα είναι ικανοί να γράψουν στίχους και ποιήματα   και θα είναι ικανοί /ές να  γράψουν τα πρώτα τους πεζά κείμενα.
• Β. «Δημιουργική Γραφή στην Εκπαίδευση», (5 Συναντήσεις)
  Οι επιμορφούμενοι/ες  θα είναι ικανοί/ές να συνθέτουν και να υλοποιούν στη σχολική τάξη ασκήσεις δημιουργικής γραφής.  Θα είναι επίσης ικανοί να συνδέσουν τη Δημιουργική Γραφή με τη διδασκαλία της λογοτεχνίας. Ειδικότερα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να οδηγήσουν τους μαθητές σε πολλαπλές αναγνώσεις και νοηματοδοτήσεις  του λογοτεχνικού  έργου με τη  βοήθεια των βασικών τεχνικών και ερωτήσεων του «ερμηνευτικού διαλόγου»(βιωματικές, προβολικές, διακειμενικές, αιτιολογικές, και υποθετικές) που εμπλέκουν τους μαθητές/τριες  σε αναγνωστικές διαδικασίες.

Η πρώτη θεματική ενότητα των 10 συναντήσεων με τίτλο «Συγγραφή,  αποτελεί αυτόνομο «Πρόγραμμα» και απευθύνεται σε όσους/σες ενδιαφέρονται για την αναβάθμιση της σχέσης τους με τη λογοτεχνία, πχ να γίνουν καλύτεροι αναγνώστες  ή  να αναπτύξουν  και  να βελτιώσουν τις συγγραφικές λογοτεχνικές δεξιότητες και να τολμήσουν να συνθέσουν τους πρώτους στίχους, το πρώτο τους ποίημα και το πρώτο τους πεζογράφημα ή να βελτιώσουν τα ήδη υπάρχοντα  κείμενα. Απευθύνεται  επίσης σε ανθρώπους από τον χώρο της διαφήμισης και επικοινωνίας.

Η δεύτερη θεματική  ενότητα με τίτλο «Δημιουργική Γραφή στην Εκπαίδευση» αποτελεί αυτόνομο Πρόγραμμα και απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς της Α/βάθμιας και της Β/θμιας Εκπαίδευσης και σε εμψυχωτές άτυπων μορφών Εκπαίδευσης, πχ ΚΔΑΠ.

Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλουν:

• ΣΥΓΓΡΑΦΗ:
  Πτυχιούχοι όλων των  ΑΕΙ, απόφοιτοι Λυκείου και  άνθρωποι από τον χώρο της επικοινωνίας και διαφήμισης.
• ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:
  Πτυχιούχοι όλων των  ΑΕΙ αλλά κυρίως οι εκπαιδευτικοί και οι εμψυχωτές.

Προαπαιτούμενα για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα:

• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο
• Κατοχή προσωπικού e-mail
• Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών (πρόγραμμα word) και πλατφόρμας zoom.

Για την πρώτη ενότητα με τίτλο «Συγγραφή» προηγούνται οι έχοντες/σες ήδη Δημοσιεύσεις λογοτεχνικών έργων και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας μέχρι και τον αριθμό 30 .

Για την δεύτερη ενότητα με τίτλο «Δημιουργική Γραφή στην Εκπαίδευση» προηγούνται οι εκπαιδευτικοί της Β/θμιας Εκπαίδευσης και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας  μέχρι και τον αριθμό 30.

Βασικό κριτήριο θα είναι η μοριοδότηση του βιογραφικού και το κείμενο /δείγμα γραφής, 400 λέξεων τουλάχιστον για το πεζό και 40-50  στίχων για ποίημα του/της  υποψήφιου/ας.

• «Συγγραφή»
  Στη  «Συγγραφή» εξετάζεται  η ιστορική εξέλιξη του ποιητικού λόγου, η πορεία από τον παραδοσιακό στίχο προς τον ελευθερωμένο  και τέλος προς τον ελεύθερο, στίχο με συγκεκριμένα κείμενα ποιητών. Επιλέγεται η διδασκαλία της ιστορικής μεθόδου του Κ.Π.Καβάφη  και της μυθικής μεθόδου του Γ. Σεφέρη με βάση  πηγές και κείμενα από τα αρχεία τους και τις  απόψεις του Τ.Σ.Έλλιοτ. Από την πρώτη συνάντηση πραγματοποιούνται ασκήσεις δημιουργικής γραφής.  Σε συνεργασία με τον Ανδρέα Καρακίτσιο οι επισκέπτες ποιητές Γιάννης Μασμανίδης και  Βαγγέλης Τασιόπουλος εξετάζουν τα πρωτόλεια κείμενα των φοιτητριών/των και συμβουλεύουν ανάλογα.
  Αντίστοιχα  εξετάζονται τα τοιχία και τα δομικά στοιχεία της αφήγησης, η πλοκή, η σκηνή , ο διάλογος, η περιγραφή, και αναλύονται οι κλασικοί αφηγηματικοί τύποι, νεωτερικός και αυτοβιογραφικός. Εξετάζονται τέλος  τα νέα είδη μικροαφήγησης: μικρομυθοπλασία, μικροδιήγημα,μπονζάι, flash fiction με τους συγγραφείς Νίκο Τακόλα, Σοφία Νικολαίδου και συμμετέχει  ο επισκέπτης συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης.
• «Δημιουργική Γραφή στην Εκπαίδευση»
  Στη  «Δημιουργική Γραφή στην Εκπαίδευση» εξετάζεται  η ιστορική εξέλιξη της Δημιουργικής Γραφής στα εκπαιδευτικά συστήματα στην Ευρώπη και εξηγείται η συγγένειά της με την αρχαία  Ρητορική. Εξετάζεται η Παιδαγωγική της Δημιουργικής Γραφής, οι διδακτικές επιλογές,  το  πρόβλημα της αξιολόγησης της Δημιουργικής Γραφής, κατασκευή ασκήσεων Δημιουργικής Γραφής και τέλος  αναλύεται και οριοθετείται ο Ερμηνευτικός Διάλογος και το Ερμηνευτικό Σχόλιο.

Δομή Εκπαιδευτικού προγράμματος

• «Συγγραφή»
  • Διδακτική Ενότητα 1: Δημιουργική Γραφή, ή η επιστροφή της Ρητορικής
  • Διδακτική Ενότητα 2: Τεχνοτροπίες, Υφολογικά Σχήματα, Ιστορική Μέθοδος Καβάφη. Στιχουργικές ασκήσεις
  • Διδακτική Ενότητα 3: Επίσκεψη στο εργαστήρι του Κ. Καβάφη. Ιστορική Μέθοδος
  • Ασκήσεις/εφαρμογές Συγγραφή παρωδίας
  • Διδακτική Ενότητα 4: Η μυθική μέθοδος. Περιήγηση στο εργαστήριο του Γ. Σεφέρη, τεχνική «a la manière de». Ασκήσεις/εφαρμογές
  • Διδακτική Ενότητα 5: Ελεύθερος στίχος,  Ασκήσεις /εφαρμογές
  • Διδακτική Ενότητα 6: Τα τοιχία της αφήγησης. Περιγραφή και Αφήγηση Ασκήσεις /εφαρμογές
  • Διδακτική Ενότητα 7: Δομικά στοιχεία αφήγησης. Ανάλυση αφηγηματικής μονάδας, Αφηγητής, Ευθύς και πλάγιος λόγος, Διάλογος, Ασκήσεις /εφαρμογές
  • Διδακτική Ενότητα 8: Χαρακτήρες και πρόσωπα. Σύνθεση χαρακτήρων, σκηνικού, οπτικής γωνίας και προοπτικής. Ασκήσεις /εφαρμογές
  • Διδακτική Ενότητα 9: Αφηγήσεις βραχείας φόρμας. Ασκήσεις /εφαρμογές
  • Διδακτική Ενότητα 10: Μινιμαλιστική Αφήγηση, Μικροαφήγηση, Μικρομυθοπλασία, Μικροδιήγημα, Μπονζάι, flash fiction Ασκήσεις /εφαρμογές
  • Τελική εργασία

Σύνολο διδακτικών ωρών: 50

ECTS: 4,5

• «Δημιουργική Γραφή στην Εκπαίδευση»
  • Διδακτική Ενότητα 1: Η Παιδαγωγική της Δημιουργικής Γραφής
  • Διδακτική Ενότητα 2: Ξενότροπα  Ποιήματα Λίμερικ, Χάικου και  οπτική ποίηση (Καλλίγραμμα) Παιδαγωγικά Σενάρια
  • Διδακτική Ενότητα 3: Δημιουργική Γραφή και κριτική ανάγνωση Παιδαγωγικά Σενάρια
  • Διδακτική Ενότητα 4: Ερμηνευτικός διάλογος και  Ερμηνευτικό Σχόλιο. Παιδαγωγικά Σενάρια
  • Διδακτική Ενότητα 5: Δρόμοι στη μινιμαλιστική αφήγηση. Παιδαγωγικά Σενάρια

Σύνολο διδακτικών ωρών: 25

ECTS: 2

Στις συμμετέχουσες/στους συμμετέχοντες παρέχονται σε ψηφιακή μορφή στην πλατφόρμα του μαθήματος:

• Εκπαιδευτικό υλικό ανταποκρινόμενο στις θεματικές ενότητες του Προγράμματος. Μελέτες και άρθρα των διδασκόντων, πχ το πρόσφατο βιβλίο «Δημιουργική Γραφή: παίζουμε Λογοτεχνία» Ανδρέας Καρακίτσιος, Ζυγός 2022.
• Θεωρητικά κείμενα περί πεζού και ποιητικού λόγου, καθώς και άρθρα σχετικά με την ιστορική και μυθική μέθοδο. Θεωρητικά κείμενα περί πλοκής, σκηνής, πλοκής, περιγραφής, αφήγησης και μικρομυθοπλασίας.
• Πρόσβαση σε ενδεικτικά αρχεία του Κ.Π.Καβάφη και του Γ.Σεφέρη, ή αλλιώς κρυφές ματιές στο εργαστήρι των ποιητών και  πεζογράφων.
• Χρηστικά αποσπάσματα μεταφρασμένα από τα γαλλικά και αγγλικά  στην πλατφόρμα του μαθήματος.
• Εκτενής εξειδικευμένη βιβλιογραφία στο πεδίο της Δημιουργικής Γραφής σε ψηφιακή μορφή στην πλατφόρμα του μαθήματος.
• Ανθολογία λογοτεχνικών κειμένων χρήσιμων για την διεξαγωγή του Προγράμματος.

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχουσες/συμμετέχοντες θα πρέπει:

• Να έχουν παρακολουθήσει το σύνολο των διδακτικών ενοτήτων. Οι απουσίες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 10 % των προβλεπόμενων ωρών εκπαίδευσης.
• Να έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία την εξέταση (Αξιολογούνται οι ασκήσεις Δημιουργικής Γραφής σε όλη τη διάρκεια του Προγράμματος της κάθε ενότητας και συνυπολογίζεται η τελική εργασία , κείμενο δημιουργικής γραφής με βάση τη γραφή ενός συγγραφέα  ποίημα 20-30 στίχων και ένα σενάριο διδασκαλίας της Δημιουργικής Γραφής στην τάξη.
• Να έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων μέχρι την τέταρτη εβδομάδα διεξαγωγής της «Συγγραφής» και της δεύτερης εβδομάδας της «Δημιουργικής Γραφής στην Εκπαίδευση».

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του Προγράμματος απονέμεται στις/στους συμμετέχουσες/συμμετέχοντες Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης, το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ και υπογράφεται από τον Πρόεδρο του ΚΕΔΙΒΙΜ και τον Επιστημονικό Υπεύθυνο του Προγράμματος.

Στις/στους συμμετέχουσες/συμμετέχοντες που παρακολούθησαν αλλά δεν ολοκλήρωσαν το σύνολο του προγράμματος, μπορεί να παρέχεται Βεβαίωση Παρακολούθησης.

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενες/οι μπορούν να επικοινωνούν με τους:

• Γιώργος Καταχιώτης,  gkatach@nured.auth.gr
• Ανδρέας Καρακίτσιος,  akarakit@nured.auth.gr, 2310995026  κάθε Τρίτη 13.30-15.30