Το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) σας καλωσορίζει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα  με τίτλο Βυζαντινή Αριστοκρατία: Συγκρότηση, διάρθρωση, δράση, διάρκειας 26 διδακτικών ωρών, το οποίο θα διεξαχθεί στο Κ.Β.Ε. από τις 11/11/2021 ως 26/5/2022 και θα υλοποιηθεί εξ αποστάσεως μέσω της πλατφόρμας ZOOM.

Επιστημονική Υπεύθυνη του προγράμματος είναι η Αλεξάνδρα-Κυριακή Βασιλείου-Seibt, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας και Σιγιλλογραφίας,Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Ένα από τα κύρια ερευνητικά και γνωστικά αντικείμενα της επιστημονικής  υπευθύνου είναι και η Βυζαντινή αριστοκρατία (βλ. ενδεικτικά τις δημοσιεύσεις που αναφέρονται στο σχετικό παράρτημα της πρότασης).

Στο πρόγραμμα διδάσκουν εξειδικευμένοι γνώστες του τίτλου του προγράμματος, οι οποιοι διδάσκουν στο Α.Π.Θ., το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, το Διεθνές Πανεπιστήμιο ήτοι ερευνητές του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Εφορειών Αρχαιοτήτων.

Στόχος του προγράμματος

Η διάχυση της επιστημονικής γνώσης και η εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με την συγκρότηση, διάρθρωση, σύνθεση και δράση της Βυζαντινής αριστοκρατίας, δηλ. της ανώτατης τάξης της κοινωνικής πυραμίδας της αυτοκρατορίας. Ο διαχρονικός της ρόλος στον πολιτικό και κοινωνιοκρατικό μηχανισμό, η επιρροή της στην εξάσκηση της εξουσίας, και η δραστηριοποίησή της στην ανάδειξη και καθαίρεση αυτοκρατόρων επικυρώνει ουσιαστικά την επικυριαρχία της, η οποία απορρέει de facto από την οικονομική της ευπορία (γαιοκτησία, ακίνητη περιουσία). Σε αντίθεση με τον μεσαιωνικό κόσμο της Δύσης, όπου η εισδοχή „παρείσακτων“ προσώπων, δίχως ευγενή καταγωγή, καθιστούσε αδύνατη την κοινωνική τους ανέλιξη, στο Βυζάντιο θεωρητικά παρέχονταν η δυνατότητα σε κάθε πολίτη να ενταχτεί στα αριστοκρατικά στρώματα, υπό την προϋπόθεση επίδειξης των ικανοτήτων/προσόντων του και την προώθησή του από κάποιον πάτρωνα.

Μάλιστα, υπάρχουν ενδεικτικές περιπτώσεις ικανών αυτοκρατόρων   που προήλθαν από „άσημο γένος“ (Ιουστίνος Α´, Ιουστινιανός Α ´, Βασίλειος Α ´). Η διαστρωμάτωση της Βυζαντινής αριστοκρατίας ήταν αυστηρά ιεραρχημένη από ένα σύστημα τίτλων και αξιωμάτων που καθοριζόταν de facto από τον βαθμό επιρροής και των σχέσεων προς τον εκάστοτε αυτοκράτορα και την αυλή. Μάλιστα σε περιπτώσεις άμεσου ελέγχου του τελευταίου από ισχυρά στελέχη ήτοι κυρίαρχες οικογένειες (στην πρωτεύουσα και τις επαρχίες) ανάγεται και η επιτυχία φυγόκεντρων τάσεων και στασιαστικών κινημάτων. Στο διάστημα της χιλιόχρονης ύπαρξης του Βυζαντίου υπέστη και η αριστοκρατία καθοριστικές μεταλλαγές, μετασχηματισμούς και εξελίξεις που υπαγορεύτηκαν από τις ανάγκες της εκάστοτε συγκυρίας, ενώ μοναδική στο είδος της παραμένει η στοχευμένη καταδιωκτική πολιτική του σφετεριστή αυτοκράτορα Φωκά (602-610) έναντι στην „κληρονομημένη“ από την υστερορωμαϊκή εποχή  παγιωμένη αριστοκρατική ελίτ, με αποκορύφωση την εξόντωσή της. Η εις βάθος μελέτη της διαστρωμάτωσης της βυζαντινής αριστοκρατίας καθίσταται δυνατή μόλις με την εμφάνιση οικογενειακών ονομάτων στις πηγές, ιδιαιτέρως με την συμβολή των πλούσιων σφραγιστικών και επιγραφικών δεδομένων. Ιδιαίτερη αισθητή είναι η παρουσία βυζαντινών αριστοκρατών ξένης προέλευσης και οι επιγαμίες τους με οικογένειες της ανώτερης και ανώτατης γηγενούς αριστοκρατίας, οι οποίες και αποτέλεσαν τον κινητήριο μοχλό για την ανέλιξή τους. Η παρουσία βυζαντινών αριστοκρατών ως κτήτορες/χορηγοί οικονομικής ενίσχυσης μοναστικών και κοινωφελών ιδρυμάτων, όπως και η δραστηριοποίησή τους στην παροχή βοήθειας προς τους πένητες και κοινωνικά αδυνάτους καθίσταται πρόδηλη από πληθώρα ιστορικών και αρχαιολογικών τεκμηρίων. Όλες οι παραπάνω πτυχές που αφορούν στην βυζαντινή αριστοκρατία  θα αναλυθούν εις βάθος, στα πλαίσια εξειδεκευμένων διαλέξεων που απορρέουν από το ερευνητικό έργο των προσκεκλημένων ομιλητών. Υπό την προϋπόθεση αυτήν οι ομιλητές διαθέτουν την απαιτούμενη επιστημονική αντικειμενικότητα, απαλλαγμένη από στερεοτυπικές προσεγγίσεις, ώστε να καταστεί εφικτή η ανάπτυξη των γνώσεων των συμμετεχόντων/-ουσών και η μύησή τους σε ιδιαίτερες πτυχές της επιστημονικής έρευνας σχετικά με τις ποικίλες ιστορικές και πολιτισμικές εκφάνσεις της βυζαντινής αριστοκρατίας. Η εξοικείωση αυτή είναι απαραίτητη για την εμβάνθυνση και βαθύτερη κατανόηση της ιδιαίτερης αυτής τάξης της Βυζαντινής κοινωνίας.

Αναγκαιότητα προγράμματος

Το πρόγραμμα ανταποκρίνεται στο έκδηλο ενδιαφέρον αποφοίτων ανθρωπιστικών σχολών και καθηγητών της Μέσης Εκπαίδευσης που επιθυμούν να διευρύνουν τις γνώσεις τους στις Βυζαντινές Σπουδές. Η αναγκαιότητά του προκύπτει από την καταφανή σημασία της διδασκαλίας του νευραλγικού αυτού αντικειμένου του Μεσαιωνικού Ελληνισμού. Το προτεινόμενο πρόγραμμα θα καλύψει την ανάγκη για συνεχή επιμόρφωση, πλουτίζοντας τις γνώσεις των εκπαιδευόμενων για το ιστορικό παρελθόν με συστηματικό τρόπο, δηλαδή με μεθοδική άντληση πληροφοριών από τα ποικίλα είδη ιστορικών πηγών και με την αξιοποίηση των επιστημονικών πορισμάτων της έρευνας.

Η υλοποίηση του προγράμματος θα ενισχύσει την επιστημονική κατάρτιση ιστορικών, φιλολόγων και θεολόγων (αποφοίτων, μεταπτυχιακών σπουδαστών, καθηγητών της Μέσης Εκπαίδευσης) καθώς και συγγενών ειδικοτήτων (Δικαίου, Αρχαιολογίας, Αρχιτεκτονικής, Ιστορίας της Τέχνης). Θα συμβάλει στη διάχυση της ιστορικής γνώσης και των πορισμάτων της έρευνας καθώς και στην ανταλλαγή ιδεών και στην επιστημονική κινητικότητα με τα επακόλουθα οφέλη για τη Θεσσαλονίκη και το Α.Π.Θ.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Ολοκληρώνοντας το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα, οι συμμετέχοντες θα μπορούν να 1) εξοικειωθούν με: α) την διαστρωμάτωση της αριστοκρατίας, την ενεργή δράση της στον κοινωνιοκρατικό μηχανισμό, β) το βυζαντινό σύστημα τιτλοφορίας, γ) την εξάσκηση φιλανθρωπίας,  δ) την εισδοχή ξένων στην βυζ. αριστοκρατία και τους λόγους που την υπαγόρευσαν, ε) τα διάφορα είδη πηγών, στ) τα ερευνητικά πορίσματα, 2) να αναπτύξουν κριτική σκέψη.

Σε ποιους απευθύνεται το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε απόφοιτους ανθρωπιστικών σχολών, σε καθηγητές της Μέσης Εκπαίδευσης ή άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή οργανισμών της ημεδαπής και της αλλοδαπής, που επιθυμούν να διευρύνουν τις γνώσεις τους στη Βυζαντινή Ιστορία και γενικότερα στις κοινωνικές επιστήμες.

Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί/Προαπαιτούμενες γνώσεις/Κριτήρια επιλογής

Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλουν:

Μεταπτυχιακοί, Διδάκτορες, εκπαιδευτικοί (καθηγητές μέσης εκπαίδευσης, παιδαγωγοι-διδάσκαλοι κ.λ.π.), πτυχιούχοι  ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών της ημεδαπής και αλλοδαπής.

Προαπαιτούμενα για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα:

►Πρόσβαση στο Διαδίκτυο

► Κατοχή προσωπικού e-mail

► Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών

Κριτήρια επιλογής των υποψηφίων:

Κατά σειρά προτεραιότητος, μοριοδότηση.

Μέθοδος υλοποίησης

Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί εξ αποστάσεως – σύγχρονη τηλεκπαίδευση.

Εκπαιδευτικό υλικό / Άλλες παροχές

Στους συμμετέχοντες παρέχονται:

1. Διαφάνειες PPP
2. Βιβλιογραφία

Δομή Εκπαιδευτικού προγράμματος         

 Υποχρεώσεις εκπαιδευόμενων/Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχοντες θα πρέπει:

Α) να έχουν παρακολουθήσει το σύνολο των διδακτικών ενοτήτων. Οι απουσίες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 10 % των προβλεπόμενων ωρών εκπαίδευσης.

Β) να συμμετέχουν στη συζήτηση που ακολουθεί μετά από κάθε διδακτική ενότητα

Γ) να έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων μέχρι τις 15.11.2021.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απονέμεται στους συμμετέχοντες Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης, το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ και υπογράφεται από τον Πρόεδρο του ΚΕΔΙΒΙΜ και τον Επιστημονικά Υπεύθυνο του Προγράμματος.

Στους συμμετέχοντες που παρακολούθησαν αλλά δεν ολοκλήρωσαν το σύνολο του προγράμματος, μπορεί να παρέχεται Βεβαίωση Παρακολούθησης.

Κόστος συμμετοχής/Εκπτωτική πολιτική

Το κόστος του προγράμματος είναι 70 ευρώ, και για τον τρόπο καταβολής θα ακολουθήσει ενημέρωση με e-mail.

Αιτήσεις

Οι ενδιαφερόμενοι/ενδιαφερόμενες υποβάλλουν αίτηση ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ.

Η Αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από Αντίγραφο πτυχίου, το οποίο μπορείτε να αποστείλετε εναλλακτικά στο e-mail avassili@hist.auth.gr.

Σε περίπτωση που δεν συγκεντρωθεί ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός επιμορφούμενων, το ΚΕΔΙΒΙΜ διατηρεί το δικαίωμα αλλαγής της ημερομηνίας έναρξης του προγράμματος ή και ακύρωσής του.

Όροι παρακολούθησης προγραμμάτων