ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

«Μακεδονική Δυναστεία: Ιστορία, Πολιτισμός»

Στο πλαίσιο του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης, ΚΕΔΙΒΙΜ του ΑΠΘ, το Τμήμα Βυζαντινής Ιστορίας του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών ΑΠΘ θα υλοποιήσει Σεμινάριο Επιμόρφωσης Πτυχιούχων ΑΕΙ με τίτλο: «Μακεδονική Δυναστεία: Ιστορία, Πολιτισμός».

Σκοπός

Σκοπός του προγράμματος είναι η διάχυση της επιστημονικής γνώσης και η εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με μία από τις πιο σημαντικές και ενδιαφέρουσες περιόδους της Αυτοκρατορίας, ύστερα από το μεταβατικό στάδιο του μετασχηματισμού της από τον ύστερη αρχαιότητα στον μεσαίωνα. Οι οδυνηρές εδαφικές απώλειες που είχε υποστεί το κράτος τον έβδομο αιώνα είχαν ξεπεραστεί, οι βασικότεροι εχθροί είχαν εξαφανιστεί, οι δογματικές διαμάχες και οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις είχαν με την λήξη της εικονομαχίας και τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας τερματιστεί. Η αυτοκρατορία ήταν στα μέσα του ενάτου αιώνα ένα στέρεο οικοδόμημα επί ισχυρών βάσεων, ώστε να διαθέτει όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις και το αναγκαίο δυναμικό για επιπρόσθετη ανάπτυξη σε όλους τους τομείς. Οι δύο αιώνες που ακολούθησαν αποτέλεσαν την περίοδο της μεγαλύτερης ευμάρειας του Βυζαντίου στον πολιτικό, διοικητικό, κοινωνικό, πολιτισμικό και πολιτιστικό άξονα. Η ηγεσία του κράτους βρισκόταν στα χέρια μίας νέας δυναστείας, της «Μακεδονικής», της οποίας ο ιδρυτής δεν είχε μεν ευγενή καταγωγή, αλλά κατάφερε χάριν των ικανοτήτων του να ανελιχτεί σταδιακά σε υψηλόβαθμα αξιώματα και να καταστεί τελικά ένας επιδέξιος αυτοκράτορας. Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής η αυτοκρατορία κατέστη και πάλι δυναμική ύστερα από την επανάκτηση εδαφών στην Ανατολή, τη Βόρεια Συρία και την Βαλκανική, με αποκορύφωμα την κατάλυση του βουλγαρικού κράτους του Σαμουήλ και των διαδόχων του, και την ενσωμάτωση αρμενικών εδαφών στην επικράτειά της. Ακριβώς αυτή η ευμάρεια, ακμή και ανάπτυξη που χαρακτηρίζει την περίοδο της Μακεδονικής Δυναστείας θα αναλυθεί εις βάθος, στα πλαίσια εξειδικευμένων διαλέξεων που αφορούν την πολιτική ιστορία, τη διοίκηση, τη νομοθεσία, την προσωπογραφία, τον μοναχισμό, την ιστορική γεωγραφία και την τέχνη. Οι προσκεκλημένοι ομιλητές (ιστορικοί και αρχαιολόγοι) έχουν εκπονήσει μελέτες σχετικές με τις παραπάνω θεματικές κατηγορίες. Υπό την προϋπόθεση αυτήν διαθέτουν την απαιτούμενη επιστημονική αντικειμενικότητα, απαλλαγμένη από στερεοτυπικές προσεγγίσεις, ώστε να καταστεί εφικτή η ανάπτυξη των γνώσεων των συμμετεχόντων/-ουσών και η μύησή τους σε ιδιαίτερες πτυχές της επιστημονικής έρευνας, ώστε να εξοικειωθούν με τις ποικίλες ιστορικές και πολιτισμικές εκφάνσεις που σηματοδοτούν την περίοδο της Μακεδονικής Δυναστείας. Η εξοικείωση αυτή είναι απαραίτητη για την εμβάθυνση και βαθύτερη κατανόηση της ιδιαίτερης αυτής περιόδου της Βυζαντινής Ιστορίας.

Σε ποιους απευθύνεται

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε αποφοίτους ανθρωπιστικών σχολών, σε καθηγητές της Μέσης Εκπαίδευσης ή άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή οργανισμών της ημεδαπής και της αλλοδαπής που επιθυμούν να διευρύνουν τις γνώσεις τους στη Βυζαντινή Ιστορία και γενικότερα στις κοινωνικές επιστήμες.

Τρόπος Επιλογής

• Θα γίνουν δεκτοί πτυχιούχοι Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
• Οι υποψήφιοι θα επιλεγούν με μοριοδότηση (επιλογή με βάση το πτυχίο και το βαθμό του, μεταπτυχιακό δίπλωμα, συνάφεια πτυχίου με το γνωστικό αντικείμενο, γνώση ξένων γλωσσών) έως τη συμπλήρωση του μέγιστου αριθμού ακροατών (30 άτομα). Σε περίπτωση ισοψηφίας θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Δομή Προγράμματος – Περιγραφή Μαθημάτων

Ο κύκλος των μαθημάτων επιμόρφωσης εκτείνεται στα δύο εξάμηνα του ακαδημαϊκού έτους 2020-2021. Θα πραγματοποιηθούν 24 ώρες μαθημάτων κατανεμημένες σε δώδεκα δίωρα μαθήματα ανά δεκαπενθήμερο (ημέρα Πέμπτη και ώρα 18:00 έως 20:00). Η έναρξη των μαθημάτων θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2020, με λήξη στις 27 Μαΐου 2021. Ανάλογα με τις ανακοινώσεις του Υ.ΠΑΙ.Θ., λόγω της υγειονομικής κρίσης, η διεξαγωγή των μαθημάτων θα πραγματοποιηθεί, είτε δια ζώσης, είτε εξ αποστάσεως.

Τα μαθήματα περιλαμβάνουν τα εξής θέματα:

• Εισαγωγή
• Πολιτική ιστορία
• Βαλκανικό σύνορο
• Τιμητικοί τίτλοι και αξιώματα
• Προσωπογραφία
• Μοναχισμός
• Εικονογραφία και Τέχνη
• Νομοθετικά μέτρα
• Βυζάντιο και Άραβες
• Ιστορική Γεωγραφία

Μάθημα 1ο. Αλκμήνη Σταυρίδου-Ζαφράκα, «Εισαγωγή: Παρουσίαση, ανάλυση και εμβάθυνση του ιστορικού πλαισίου»

Μάθημα 2ο. Αλεξάνδρα-Κυριακή Βασιλείου-Seibt, «Η διαμόρφωση του Βαλκανικού συνόρου. Μεταβολές και εξελίξεις (9ος-11ος αι.)»

Μάθημα 3ο. Ανδρέας Γκουτζιουκώστας, «Νέα αξιώματα στην αυλή των Μακεδόνων»

Μάθημα 4ο. Χρήστος Σταυράκος, «Η Μεσαιωνική Λακεδαίμονα στη Δυναστεία των Μακεδόνων (γραπτές και αρχαιολογικές πηγές)»

Μάθημα 5ο. Γιώργος Χαριζάνης, «Η μοναστική κίνηση στη Θεσσαλονίκη στα χρόνια των Μακεδόνων αυτοκρατόρων»

Μάθημα 6ο. Δημήτριος Σιδηρόπουλος, «Το εμιράτο της Κρήτης και η αραβοβυζαντινή ναυτική αντιπαράθεση κατά την εποχή της δυναστείας των Μακεδόνων»

Μάθημα 7ο. Αθανάσιος Σέμογλου, « Ο Λέων Στ´, η θεωρία της διπλής μετάστασης της Θεοτόκου και οι συνέπειές της στη βυζαντινή εικονογραφία»

Μάθημα 8ο. Μελίνα Παϊσίδου, «Η Παναγία των Χαλκέων στη Θεσσαλονίκη. Ένα θρησκευτικό καθίδρυμα της εποχής των Μακεδόνων αυτοκρατόρων»

Μάθημα 9ο. Ελισάβετ Χατζηαντωνίου, «Μικρή και μεγάλη γαιοκτησία. Η πολιτική των Μακεδόνων αυτοκρατόρων  για τη στήριξη της αγροτικής κοινότητας»

Μάθημα 10ο. Γιώργος Λεβενιώτης, «Το τέλος της Μακεδονικής Δυναστείας. Τα πολιτικά γεγονότα του έτους 1057»

Μάθημα 11ο. Andreas Külzer, «Between Adramyttium and Ephesus: Western Asia MInor in the Age of the Macedonian Dynasty»

Μάθημα 12ο. Werner Seibt, «The Origin and the Early History of the Cometopouloi»

Χώρος διεξαγωγής – Πιστοποίηση

• Ο χώρος διεξαγωγής του προγράμματος είναι η αίθουσα σεμιναρίων του κτηρίου όπου στεγάζεται το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών ΑΠΘ (Βασ. Όλγας 36, 1ος όροφος, κτήριο «Μέλισσα», Θεσσαλονίκη).
• Με το πέρας των μαθημάτων θα χορηγηθεί πιστοποιητικό επιμόρφωσης.

Αιτήσεις

Στην αίτηση πρέπει απαραίτητα να επισυναφθούν τα παρακάτω δικαιολογητικά:

• Αντίγραφο πτυχίου
• Σύντομο βιογραφικό σημείωμα.

Η Επιστημονικά Υπεύθυνη του Προγράμματος

Αλεξάνδρα Κυριακή Βασιλείου – Seibt

Αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας