Το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) σας καλωσορίζει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Η Τέχνη της Αγιογραφίας. Θεωρία και Τεχνικές Α΄ (Αρχαρίων)», διάρκειας έξι μηνών (διδακτικές ώρες 104), το οποίο θα διεξαχθεί διαδικτυακά και θα υλοποιηθεί με τη μέθοδο της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (μέσω της πλατφόρμας Zoom). 

Επιστημονικός Υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο Τρύφων Τσομπάνης, Aναπληρωτής Kαθηγητής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, εξειδικευμένος ακαδημαϊκός στον τομέα της Αισθητικής της Θείας Λατρείας, και αγιογράφος.

Στο πρόγραμμα διδάσκουν, η Παρασκευή Παπαδημητρίου (το θεωρητικό μέρος), ΕΔΙΠ του του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στον τομέα Λατρείας Αρχαιολογίας και Τέχνης, καθώς και ο Ιωάννης Σαρηγιαννίδης, Θεολόγος, Δρ. Βαλκανικών Σπουδών, Μεταδιδάκτορας Θεολογίας με εξειδίκευση στην Βυζαντινή Αγιογραφία και αναγνωρισμένος αγιογράφος, ο οποίος θα διδάξει το πρακτικό μέρος.

 

Στόχος του προγράμματος

Στόχος του προγράμματος είναι η εκμάθηση της τέχνης της αγιογραφίας τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα παρέχει στους εκπαιδευόμενους ολοκληρωμένες γνώσεις για την μελέτη της αγιογραφίας με σκοπό την εικονογραφική παραγωγή μέσω της πρακτικής εξάσκησης στο αντικείμενο. Οι εκπαιδευόμενοι θα εξοικειωθούν με τα υλικά, τις τεχνικές, και τα ρεύματα που ακολουθούνται για την ολοκλήρωση ενός βυζαντινού έργου ζωγραφικής. Παράλληλα, θα γνωρίσουν τις αρχές που διέπουν την ιστόρηση (αγιογράφηση) του ορθόδοξου ναού, καθώς και τους εικονογραφικούς τύπους (κύκλους, παραστάσεις, μεμονωμένες μορφές). Για τον σκοπό αυτό απαραίτητη είναι η εμβάθυνση στο ιστορικό υπόβαθρο της βυζαντινής ζωγραφικής, από τις απαρχές έως τους νεότερους χρόνους, η θεολογία της εικόνας, η λειτουργική και ιδιωτική της χρήση, και τέλος, η καλλιτεχνική της αξία στην τοπική αλλά και παγκόσμια κουλτούρα

 

Αναγκαιότητα προγράμματος

Το πρόγραμμα ανταποκρίνεται στο ενδιαφέρον όσων επιθυμούν να ασχοληθούν με την τέχνη της αγιογραφίας. Με συστηματικό τρόπο θα καλύψει την ανάγκη για πρακτική εξάσκηση και συνεχή επιμόρφωση σε μια τέχνη που κερδίζει ολοένα έδαφος τα τελευταία χρόνια, όπως φαίνεται από τη διοργάνωση ειδικών εκθέσεων, συνεδρίων, δημοσιεύσεων κλπ. Το προτεινόμενο πρόγραμμα είναι σημαντικό, διότι θα προσφέρει γνώσεις και προβληματισμούς πάνω σε μία θεματική ιδιαιτέρως σημαντική και ενδιαφέρουσα, η οποία παράλληλα καθίσταται χρήσιμο επαγγελματικό προσόν για τους εκπαιδευόμενους.

 

Μαθησιακά αποτελέσματα

Ολοκληρώνοντας το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα, οι συμμετέχοντες θα μπορούν να:

• αναπτύσσουν την κριτική και αναλυτική τους σκέψη μέσα από τον εντοπισμό και την κατανόηση των παραγόντων που οδήγησαν στη διαμόρφωση της βυζαντινής ζωγραφικής.
• διακρίνουν τα ρεύματα και τις σχολές της βυζαντινής ζωγραφικής, και θα κατανοούν το ρόλο τους στην αγιογραφία
• να κάνουν συγκρίσεις και συνδέσεις της παράδοσης με τους σημερινούς προβληματισμούς για ανανέωση της αγιογραφικής τέχνης.
• μυηθούν στα μυστικά της αγιογραφικής τέχνης,
• αξιοποιούν την αποκτηθείσα γνώση με σκοπό την ολοκλήρωση τουλάχιστον μία εικόνας
• έχουν την δυνατότητα να απασχοληθούν επαγγελματικά με την Αγιογραφία

 

Σε ποιους απευθύνεται το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους όσους ενδιαφέρονται να ασκηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας, αποφοίτους ΑΕΙ, Ανωτάτων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών, ΑΤΕΙ, ΙΕΚ, ΔΕ, κ.ά.

 

Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλουν όσοι έχουν:

• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο
• Προσωπικό e-mail
• Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών

 

Η επιλογή των υποψηφίων θα γίνει με βάση τα τυπικά τους προσόντα:

1. Μεταπτυχιακές σπουδές
2. Πτυχίο
3. Βαθμός πτυχίου
4. Βαθμός Απολυτηρίου

 

Μέθοδος υλοποίησης

Λόγω των ειδικών συνθηκών που διανύουμε τα θεωρητικά μαθήματα, όπως και τα πρακτικά θα πραγματοποιηθούν εξ αποστάσεως, μέσω της πλατφόρμας του Zoom. Θα γίνει χρήση εποπτικού υλικού και θα διανέμονται ασκήσεις μέσω ασύγχρονης εκπαίδευσης.

Το πρόγραμμα υλοποιείται κάθε Τρίτη 16:00 με 21:00

 

Εκπαιδευτικό υλικό 

Στους συμμετέχοντες παρέχονται:

1. Ηλεκτρονική αποστολή έντυπου υλικού
2. Ηλεκτρονική αποστολή σχεδίων αγιογραφίας
3. Ηλεκτρονική αποστολή εκπαιδευτικών βίντεο

 

Δομή Εκπαιδευτικού προγράμματος

Προσφέρονται ενενήντα πέντε ώρες μαθημάτων κατανεμημένες σε δέκα εννέα εβδομάδες και εννέα ώρες αξιολόγησης μαθησιακών γνώσεων και δεξιοτήτων (5 ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα και μια ώρα αξιολόγησης ανά δεύτερη εβδομάδα)= 104 ώρες = 8,5  = 8,5 ECTS

 

Τα μαθήματα περιλαμβάνουν τις εξής θεματικές ενότητες:

ΘΕΩΡΙΑ.  Ι. (Διδάσκουσα: Παρασκευή Παπαδημητρίου)

Απαραίτητη κρίνεται η γνωριμία των εκπαιδευόμενων με την εξέλιξη της χριστιανικής αρχιτεκτονικής και της ζωγραφικής τέχνης από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους μέχρι τις μέρες μας. Στον πρώτο κύκλο του προγράμματος (Αρχαρίων), η ύλη θα ολοκληρωθεί με την Εικονομαχική περίοδο, ενώ θα αναπτυχθούν και θέματα χριστιανικής εικονογραφίας.

Ειδικότερα: 

1. 19/01/2021: Οι όροι αγιογραφία – εικόνα. Τα είδη της βυζαντινής ζωγραφικής
2. 26/01/2021: Οι απαρχές της Χριστιανικής τέχνης – Παλαιοχριστιανική τέχνη (4ος-6ος αι.)
3. 2/02/2021: Πρωτοβυζαντινή τέχνη (6ος – 8ος αι.)
4. 9/02/2021: Εικονομαχία
5. 16/02/2021: Η Θεολογία της εικόνας, ερμηνεία
6. 23/02/2021: Η αισθητική της βυζαντινής ζωγραφικής
7. 2/03/2021: Οι αρχές της ορθόδοξης αγιογραφίας
8. 9/03/2021: Χριστιανική εικονογραφία (ερμηνεία)
9. 16/03/2021: Εικονογραφικοί τύποι Χριστού
10. 23/03/2021: Εικονογραφικοί τύποι Παναγίας
11. 30/03/2021: Εικονογραφικά προγράμματα (κύκλοι)
12. 6/04/2021: Δογματικός κύκλος
13. 13/04/2021: Λειτουργικός κύκλος
14. 20/04/2021: Ιστορικός κύκλος
15. 11/05/2021: Εικονογραφία αγίων
16. 18/05/2021: Βίοι αγίων – μαρτυρολόγια
17. 25/05/2021: Τα χρώματα στην Αγιογραφία – οι συμβολισμοί τους
18. 1/06/2021: Επίσκεψη – Η ημερομηνία θα τροποποιηθεί σύμφωνα με τα ραντεβού
19. 8/06/2021: Αξιολόγηση

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος οι εκπαιδευόμενοι υποχρεούνται να παρουσιάσουν στους συνεκπαιδευόμενους, στον διδάσκοντα και στον υπεύθυνο του προγράμματος εργασία η οποία θα τους ανατεθεί από την διδάσκουσα.

ΠΡΑΞΗ. I.  (Διδάσκων: Ιωάννης Σαρηγιαννίδης)

Η θεωρητική και πρακτική εκμάθηση των κύριων αισθητικών αρχών της ζωγραφικής σύνθεσης στο καλλιτεχνικό εργαστήριο αποσκοπεί στη βιωματική προσωπική σχέση του εκπαιδευόμενου με τη βυζαντινή ζωγραφική τέχνη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία ο ασκούμενος καλείται να καλλιεργήσει τις δυνατότητές του στο  σχέδιο και στο χρώμα με απώτερο σκοπό την δημιουργία έργων τέχνης σύμφωνα με τους κανόνες της βυζαντινής τεχνοτροπίας αλλά και προσέγγισης των αληθειών της Εκκλησίας μέσα από τον μυστικό τρόπο της εικονογραφίας της.

Ειδικότερα:

1. 19/01/2021: Εισαγωγή στη θεωρία και πράξη της βυζαντινής εικαστικής Τέχνης.
2. 26/01/2021: Μαθήματα σχεδίου ενηλίκων
3. 2/02/2021: Μαθήματα σχεδίου παιδιών
4. 9/02/2021: Μαθήματα σχεδίου ενηλίκων
5. 16/02/2021: Μαθήματα σχεδίου ενηλίκων
6. 23/02/2021: Μαθήματα σχεδίου ενδυμάτων
7. 2/03/2021: Μαθήματα σχεδίου παράστασης
8. 9/03/2021: Εισαγωγή στην αυγοτέμπερα
9. 16/03/2021: Προετοιμασία ξύλου και μουσαμά
10. 23/03/2021: Χρωματικές ασκήσεις σε διακοσμητικά σχέδια
11. 30/03/2021: Χρωματικές ασκήσεις σε διακοσμητικά σχέδια
12. 6/04/2021: Χρωματικές ασκήσεις σε διακοσμητικά σχέδια
13. 13/04/2021: Χρωματικές ασκήσεις σε ενδύματα
14. 20/04/2021: Χρωματικές ασκήσεις σε ενδύματα
15. 11/05/2021: Χρωματικές ασκήσεις σε πρόσωπα
16. 18/05/2021: Χρωματικές ασκήσεις σε πρόσωπα
17. 25/05/2021: Χρωματικές ασκήσεις σε πρόσωπα
18. 1/06/2021: Τα βερνίκια και οι ιδιότητές τους
19. 8/06/2021: Προετοιμασία έκθεσης και Αξιολόγηση

Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων ο καθηγητής θα εξηγεί εξατομικευμένα αλλά και ομαδικά την μέθοδο σταδιακής φιλοτέχνησης των διακοσμητικών σχεδίων, του τοπίου, των αρχιτεκτονημάτων, των ενδυμάτων και της προσωπογραφίας, τα διάφορα στάδια ζωγραφικής μέχρι την ολοκλήρωση τους.

Κάθε εβδομάδα θα ανατίθεται από τον διδάσκοντα ένα σχέδιο για όλους τους εκπαιδευόμενους, οι οποίοι υποχρεούνται να το δουλέψουν στο σπίτι και να το φέρουν ολοκληρωμένο την επόμενη εβδομάδα προς αξιολόγηση από τον υπεύθυνο του προγράμματος.

Ανά δεύτερη εβδομάδα, κατά τη διάρκεια μιας ώρας θα γίνεται αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μάθησης των εκπαιδευόμενων από τον επιστημονικά υπεύθυνο καθηγητή Τρύφωνα Τσομπάνη (= 9 ώρες)

Στο τέλος του προγράμματος θα πραγματοποιηθεί έκθεση τόσο με τα σχέδια, όσο και με μια ολοκληρωμένη εικόνα των εκπαιδευόμενων.

 

Υποχρεώσεις εκπαιδευόμενων

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχοντες θα πρέπει:

• να έχουν παρακολουθήσει το σύνολο των διδακτικών ενοτήτων. Οι απουσίες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 10 % των προβλεπόμενων ωρών εκπαίδευσης.
• να έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία την γραπτή εργασία στο θεωρητικό μέρος, την οποία οφείλουν να παρουσιάσουν στους άλλους εκπαιδευόμενους, καθώς και τις ασκήσεις των σχεδίων στο πρακτικό μέρος.
• να έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων πριν το πέρας των μαθημάτων.

 

Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απονέμεται στους συμμετέχοντες Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης, το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ και υπογράφεται από τον Πρόεδρο του ΚΕΔΙΒΙΜ και τον Επιστημονικά Υπεύθυνο του Προγράμματος.

Στους συμμετέχοντες που παρακολούθησαν αλλά δεν ολοκλήρωσαν το σύνολο του προγράμματος, μπορεί να παρέχεται Βεβαίωση Παρακολούθησης.

 

Κόστος συμμετοχής/Εκπτωτική πολιτική

Το κόστος του προγράμματος ανέρχεται στα 280€, τα οποία θα πρέπει να κατατεθούν σε δύο δόσεις.

Κατά την έναρξη του προγράμματος θα καταβληθεί το ποσό των 140€ και έως τα μέσα του προγράμματος (16/03/2021) θα καταβληθεί το υπόλοιπο ποσό των 140€ (95€ για πέντε ανέργους).

Παρέχεται εκπτωτική πολιτική: Σε πέντε ανέργους παρέχεται έκπτωση 45€ (με σειρά προτεραιότητας εγγραφής).

 

Αιτήσεις

Η Αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

1. Βιογραφικό
2. Απολυτήριο Λυκείου
3. Πτυχίο (εφόσον υπάρχει)
4. Μεταπτυχιακό δίπλωμα (εφόσον υπάρχει)